Dieta japońska opiera się na białku pochodzenia zwierzęcego, a jako główne źródło energii przyjmuje węglowodany, a więc produkty pochodzenia roślinnego, ale już tylko wyłącznie węglowodany, prawie bez udziału tłuszczu. Jest to dieta dość dobra i tania. Stosujący ją ludzie mają szczupłą sylwetkę, dość dobre zdrowie, dość dobrą sprawność psychofizyczną, wysoką wydajność pracy. Niestety, nie chroni ona przed wszystkimi chorobami, nie chroni przed nowotworami, jest niewystarczająca dla tkanek słabo ukrwionych, powoduje stwardnienie tętnic, zwłaszcza mózgowych, jest przyczyną tak często spotykanych wśród Japończyków krwotoków mózgowych. Stwardnienie tętnic w tym przypadku nie ma żadnego związku z miażdżycą . U ludzi żywiących się w sposób optymalny komórki ścian tętnic nie korzystają z węglowodanów jako źródła energii , u ludzi na diecie japońskiej muszą spalać węglowodany.
Dieta japońska, jak sama jej nazwa wskazuje, jest sposobem żywienia się Japończyków. Głównym źródłem białka dla Japończyków jest ryba, głównym źródłem węglowodanów — ryż.
Białko zawarte w produktach pochodzenia roślinnego przeważnie występuje w niekorzystnej dla człowieka proporcji w stosunku do węglowodanów, a jego wartość biologiczna jest niska. Człowiek odżywiający się produktami pochodzenia roślinnego, tj. produktami zbożowymi, ziemniakami, kapustą, grochem, jarzynami, będzie szczupły, ale zacznie przybierać na wadze, jeśli tylko zwiększy spożycie węglowodanów w stosunku do białka, tzn. będzie jeść cukier, słodycze, miód, owoce i pić słodzone płyny.
Na przykładzie Japonii okazało się, że i na węglowodanach człowiek może żyć dość dobrze, ale tylko wówczas, jeśli zapewni mu się dużą ilość białka zwierzęcego. Jak się to udało, przypadkowo zresztą, mieszkańcom Japonii. Japonia liczy około 120 min mieszkańców, a od wielu już lat łowi 10-12,5 min ton ryb, w tym około 60% beztłuszczowego dorsza. Na jednego Japończyka przypada ponad 90 kg ryb rocznie.
Aby zawarte w pożywieniu węglowodany (w przypadku Japonii jest to ryż) były spalane, a nie przetwarzane na tłuszcze i cholesterol, i aby człowiek nie musiał zjadać zbyt dużo objętościowo pożywienia, aby uzyskać potrzebne kalorie, niezbędne jest dostarczenie w pożywieniu dużych ilości białka zwierzęcego, podawanego w naturalnych produktach zawierających także duże ilości witamin i składników mineralnych. Bowiem węglowodany wymagają przy ich spalaniu znacznie więcej białka, witamin i składników mineralnych niż to jest potrzebne przy spalaniu tłuszczów zwierzęcych.
Japończykom udało się zachować podstawowe prawo: „nie wolno mieszać paliw”. Ich dieta jest prawie beztłuszczowa.
W polskich warunkach nie jest możliwe ani nawet potrzebne spożywanie ponad 90 kg ryb rocznie przez 1 mieszkańca, ale jest możliwe wyprodukowanie rocznie 20-30 kg białego sera na 1 obywatela i 300 jajek. Produkty te nie tylko w pełni zastąpią białko 90 kg ryb, ale dostarczą białka bardziej wartościowego pod względem biologicznym. Białko to musi być spożyte z węglowodanami, a produktów węglowodanowych (ziemniaki, pieczywo, ziarna roślin strączkowych) mamy w kraju dosyć. Przy tym modelu żywienia również można być szczupłym, uzyskać wysoką sprawność psychofizyczną, nie chorować na większość chorób cywilizacyjnych.
W japońskim modelu żywienia, produkty pochodzenia roślinnego uznaje się za tym gorsze, im więcej gramów węglowodanów przypada w nich na 1 gram białka. Produkty te należy dobierać tak, by na 1 g białka przypadało 3,2- 4 g węglowodanów, nie więcej, przy czym ilość zawartego w nich tłuszczu nie powinna być większa niż 0,55 – 0,65 g na 1 g białka.
U człowieka na diecie japońskiej głównym źródłem białka powinny być produkty z grupy I i częściowo z grupy II, w których na 1 g białka przypada mniej niż 1 g tłuszczu. Dodawanie jakiegokolwiek tłuszczu do potraw jest w diecie japońskiej niewskazane. Można jeść w tej diecie jarzyny i owoce, groch i fasolę, można spożywać wszystkie produkty zbożowe i ziemniaki. Lepsze będą jednak te owoce, w których na 1 g białka przypada mało węglowodanów, takie jak agrest, porzeczki, poziomki, maliny, truskawki.
Bardzo dobre dla człowieka na diecie japońskiej może być mleko, ale musi to być mleko chude, o zawartości tłuszczu nie większej niż 10-15 g w litrze. Mleko o dużej zawartości tłuszczu jest w tej diecie jednym z najbardziej miażdżycorodnych produktów.
Należy też uwzględniać ceny produktów, by żywić się jak najtaniej. Na przykład: banany są gorsze od ziemniaków, a ile razy od nich droższe! Przy korzystaniu z załączonych na końcu tabel możliwe jest bardzo tanie i dość dobre odżywianie, lepsze od wszystkich innych diet mieszanych. Na diecie japońskiej zapotrzebowanie na energię również jest dość niskie, ale o 30 – 40% większe niż przy żywieniu optymalnym. Na tej diecie może człowiek jeść do woli i jeśli będzie zachowywał zalecone proporcje między głównymi składnikami odżywczymi, tj. na 1 g białka 3,2 g węglowodanów i 0,65 g tłuszczu, utyć nie może. Gdy zwiększy ilość węglowodanów w stosunku do białka lub przekroczy zalecaną ilość tłuszczów, mu si utyć.