Wysoka inflacja jest jednym z najbardziej negatywnych zjawisk w ekonomii. Rujnuje domowe budżety, zjada gromadzone latami oszczędności, burzy plany. Co nie znaczy, że jesteśmy wobec niej bezradni.
Druga dekada lat dwutysięcznych, lata 2010-2020, spowodowała, że właściwie przestaliśmy myśleć o inflacji, czyli o stałym podnoszeniu poziomu cen towarów oraz usług. Owszem, inflacja nam towarzyszyła, ale była na niskim poziomie – w tym okresie wahała się od 2,6% w 2010 roku do 3,4% w 2020 roku – a wobec wzrostu płac była praktycznie niezauważalna, a na pewno nie była dotkliwa. Zwłaszcza dla Polaków, którzy mieli przecież doświadczenia z przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, gdy inflacja doszła do poziomu 586%.
Sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec 2021 roku, a w następnym roku stała się już naprawdę groźna, bo inflacja wspięła się do poziomu 14,44%. Przyczyny tego stanu rzeczy nie są oczywiste. Na pewno istotną rolę odegrała polityka gospodarcza, ale niewątpliwy wpływ na poziom inflacji miała też rosyjska napaść na Ukrainę – jej skutkiem było m.in. wywindowanie cen nośników energii – oraz pandemia i zmiany w łańcuchach dostaw.
Deglobalizacja kontra sztuczna inteligencja
W tym roku, zarówno w Polsce, jak i na świecie, inflacja zaczęła spadać. Początkowo spadki były spektakularnie duże, ale obecnie wyhamowały. Zdaniem wielu ekonomistów w tym roku inflacja w Polsce zatrzyma się na poziomie 5-6%, czyli znacznie poniżej celu Narodowego Banku Polskiego, który wynosi 2%.
Niektórzy specjaliści ostrzegają jednak, że niewykluczone jest nadejście drugiej fali inflacyjnej. Jednym z powodów mogą być zmiany zachodzące na świecie i zakończenie procesu globalizacji. Coraz więcej państw wycofuje swoje inwestycje z Chin – w tym roku, po raz pierwszy od końca lat siedemdziesiątych, bezpośrednie inwestycje zagraniczne w tym kraju są ujemne – i przenosi produkcję albo na własne terytorium, albo do państw sąsiednich. To efekt wniosków wyciągniętych z pandemii, ale także zmiany polityki Pekinu. Jakkolwiek proces ten wydaje się być koniecznością, to jednak powoduje wzrost cen, bo produkcja w Chinach była oczywiście znacznie tańsza. Deglobalizacja będzie więc miała negatywny wpływ na inflację, to znaczy będzie działała proinflacyjnie.
Ale skutki deglobalizacji powinny zostać zrekompensowane ekspansją sztucznej inteligencji i wzrostem produktywności w bardzo wielu branżach w niedalekiej przyszłości. Nic nie jest więc przesądzone.
Akcje wracają do łask?
Wysoki poziom inflacji, zwłaszcza jeśli trwa ona długo, wymaga szczególnej staranności przy inwestowaniu pieniędzy. Ulubiony sposób Polaków na gromadzenie oszczędności – lokata bankowa – w otoczeniu inflacyjnym jest nie tylko nieskuteczny, ale z reguły prowadzi do tego, że wartość zgromadzonych środków spada. Lepszym rozwiązaniem w 2023 roku były fundusze obligacji skarbowych. Najlepsze z nich wypracowały w ciągu trzech kwartałów ponad dziesięcioprocentową stopę zwrotu i to już mógł być poziom w tych warunkach satysfakcjonujący.
Wydaje się, że w przyszłym roku inwestorzy powinni już większą uwagę zwracać na fundusze akcyjne. Wybór odpowiedniego funduszu wymagać jednak będzie sporej staranności i wiedzy, ale w sytuacji, gdy banki centralne nie zamierzają podnosić stóp procentowych inwestorzy z reguły kupują akcje, a to oczywiście sprzyja wzrostowi ich cen.
Zastrzeżenia prawne
Materiały i informacje prezentowane w niniejszym dokumencie służą jedynie celom informacyjnym, reklamowym lub promocyjnym i nie powinny być wyłączną podstawą podejmowania jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych. W szczególności, informacje te nie stanowią rekomendacji inwestowania w jakiekolwiek instrumenty finansowe ani usługi doradztwa inwestycyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 646, z późn. zm.), jak również oferty w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1360, z późn. zm.). Caspar Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A. działa na podstawie decyzji Komisji Nadzoru Finansowego. Caspar TFI S.A. informuje, że z każdą inwestycją wiąże się ryzyko. Fundusze nie gwarantują realizacji założonego celu inwestycyjnego, ani uzyskania określonego wyniku inwestycyjnego. Ryzyko wykorzystania informacji zamieszczonych w niniejszym dokumencie, ponosi wyłącznie inwestor.