Najważniejsze wydarzenia XX w w historii Maroka

Najważniejsze wydarzenia XX w w historii Maroka

Abdel Karim, przywódca plemion Rifenów, stanął na czele buntu przeciwko Hiszpanom w 1920 roku. Do 1924 roku udało mu się przepędzić hiszpańskie wojska z większej części Maroka. Następnie rozpoczął walkę z Francuzami. W 1925 roku Francuzi i Hiszpanie zawarli porozumienie skierowane przeciwko Abdelowi Karimowi. Prawie dwustutysięczne wojsko pod komendą francuskiego marszałka Henri Philippe’a Pétaina uczestniczyło w kampanii, która zakończyła się zwycięstwem w 1926 roku. Jednak pokój panował w kraju jedynie do końca 1934 roku. Po klęsce zadanej Francuzom przez Niemcy w 1940 roku francuski rząd kolaboracyjny Vichy wymusił na liderach Maroka, by ten wsparł wojska niemieckie. W listopadzie 1942 roku wojska amerykańskie wylądowały w Afryce Północnej i okupowały Maroko. Do końca drugiej wojny światowej kraj służył jako baza dla wojsk sojuszniczych.

Casablanka była miejscem spotkań przywódców sojuszniczych mocarstw w 1943 roku. W 1943 roku liderzy ruchu narodowego wysłali do Francji petycję z prośbą o zgodę na niepodległość Maroka. Reakcją Francuzów były aresztowania aktywistów ruchu. W 1944 roku nacjonaliści marokańscy założyli partię Istiqlal, która szybko uzyskała poparcie sułtana Mohammeda V, a także większej części arabskich mieszkańców kraju. Mohammed V stał się bohaterem narodowym. W 1950 roku Francuzi odrzucili prośbę sułtana o możliwość utworzenie rządu narodowego. Sułtan został obalony w sierpniu 1953 roku, ale na przestrzeni 1954 roku w dalszym ciągu trwały protesty i strajki, które doprowadziły do powrotu Mohammeda do ojczyzny; w październiku 1955 roku władze francuskie przywróciły go na tron. Francja uznała niepodległość Maroka w marcu 1956 roku.

W kwietniu rząd hiszpański w zasadzie pogodził się z niezawisłością hiszpańskiego terytorium Maroka i zjednoczeniem sułtanatu, chociaż zachował dla siebie niektóre miasta i terytoria. Tanger wszedł w skład Maroka w październiku 1956 roku, Ifni zwrócono Maroku w styczniu 1969 roku. Sułtan Mohammed V przyjął tytuł króla Maroka w sierpniu 1957 roku. Po jego śmierci w 1961 roku tron przeszedł na jego syna Hassana II. Monarchia konstytucyjna została ustanowiona za aprobatą Marokańczyków wyrażoną w referendum konstytucyjnym w grudniu 1962 roku. Pierwsze wybory w Maroku odbyły się w 1963 roku. Jednak w czerwcu 1965 roku sułtan czasowo rozwiązał parlament i skupił w swoich rękach całą władzę ustawodawczą i wykonawczą, przez dwa lata wypełniając obowiązki premiera. Hassan aktywnie pomagał Arabom w wojnie z Izraelem w 1967 roku i poczynił dalsze próby umocnienia jedności krajów arabskich. Ekstremiści dokonali zamachów na jego życie w 1971 i 1972 roku. Od 1974 do 1975 roku Maroko wywierało nacisk na Hiszpanię z zamiarem włączenia w obręb kraju hiszpańskiej Sahary. Kiedy Hiszpanie w 1976 roku zrzekli się dawnych terytoriów, północna część (dwie trzecie terytorium) dawnej kolonii zostały przyłączone do Maroka, Mauretania zaś otrzymała część południową (jedna trzecia terytorium). Taki podział terytorium, bogatego w fosforany, kwestionował Front Polisario (Frente Popular de Liberación de Saguía el Hamra y Río de Oro), nacjonalistyczny ruch dążący do stworzenia niezależnego państwa Sahary Zachodniej. Nie zważając na wzmagający się sprzeciw społeczności międzynarodowej, sułtan Hassan wprowadził do akcji dodatkowe wojska, próbując chronić kopalnie fosforanów i większe miasta. W 1984 roku Maroko wystąpiło z Organizacji Jedności Afrykańskiej, protestując przeciwko przyjęciu przez Organizacji delegacji Polisario. Próby podejmowane przez ONZ w celu załagodzenia konflikt były w dalszym ciągu podejmowane w latach osiemdziesiątych i na początku lat dziewięćdziesiątych. W 1990 roku wojska marokańskie brały udział w obronie Arabii Saudyjskiej przed armią iracką stacjonującą w Kuwejcie, nie odegrały jednak znaczącej roli w wojnie w Zatoce Perskiej. W 1992 roku Hassan II ostatecznie umocnił swoją dyktaturę w kraju, na co reakcją stało się embargo wprowadzone przez Wspólnotę Europejską. Na skutek embarga zmuszony był pójść na ustępstwa, dzięki którym Maroko wstąpiło na drogę rozwoju. W 1995 roku do ONZ wpłynął wniosek o przyłączenia Maroka do Wspólnoty Europejskiej, a od 1994 roku Europejczycy mogą odwiedzać Maroko bez wiz.

Dodaj komentarz